Latai Taumoepeau makes live-art-work. Her faiva (body-centred practice) is from her homelands, the Island Kingdom of Tonga and her birthplace the Eora Nation. She mimicked, trained and un-learned dance, in multiple institutions of learning, beginning with her village, a suburban church hall, the club and a university.
Her faiva (performing art) centres Tongan philosophies of relational vā(space/time); cross-pollinating ancient and everyday temporal practice to make visible the impact of climate crisis in the Pacific. Latai conducts urgent environmental movements and actions to assist transformation in Oceania.
Latai engages in the socio-political landscape of Australia with sensibilities in race, class & the female body politic; committed to bringing the voice of unseen communities to the frangipani-less foreground. Latai has presented and exhibited across borders, countries, and coastlines. Her works are held in private and public collections including written publications.
Latai is the 2023 recipient for The Creative Australia Emerging and Experimental Arts Award following her win of the 2022 ‘ANTI Festival Live Art’ Prize in Finland. She was awarded a 2021 Sidney Myer Creative Fellowship, and the Australia Council of the Arts Fellowship in the Emerging and Experimental Arts category. In 2019 she was the recipient of the Prague Quadrennial - Excellence in Performance Design Award.
In the near future Latai will return to her ancestral home and continue the ultimate faiva of deep sea voyaging and celestial navigation before she becomes ancestor.
ลาทาย เตาโมเปเอาสร้างงานศิลปะแสดงลด ไฟว่า (การทำงานที่ใช้ร่างกายเป็นหลัก) ของเธอมีที่มาจากมาตุภูมิทั้งสอง คือ ราชอาณาจักรเกาะตองงาและดินแดนอิออร่าที่เกิดของเธอ เธอล้อเลียน ฝึกฝนและลบความรู้ด้านการเต้นที่สถาบันการเรียนรู้หลายแห่ง เริ่มจากหมู่บ้านของเธอ โบสถ์ในเมือง สโมสรและมหาวิทยาลัย
ไฟว่า (ศิลปะการแสดง) ของเธอมีศูนย์กลางอยู่ที่ปรัชญาตองงาเรื่อง วา (พื้นที่/เวลา) เชิงสัมพันธ์ถ่ายเกสรจากการทำงานเกี่ยวกับเวลาแบบโบราณมาสู่ชีวิตประจำวันเพื่อให้มองเห็นผลกระทบของวิกฤติทางภูมิอากาศในมหาสมุทรแปซิฟิก ลาทายเคลื่อนไหวและปฏิบัติการทางด้านสิ่งแวดล้อมอย่างเร่งด่วนเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงในภูมิภาคโอเชียเนีย
ลาทายมีบทบาทในภูมิทัศน์ทางสังคมและการเมืองของประเทศออสเตรเลียด้วยความละเอียดอ่อนในเรื่องเชื้อชาติ ชนชั้นและการเมืองของร่างกายผู้หญิง เธอมุ่งมั่นที่จะนำเสียงของชุมชนที่ไม่มีใครมองเห็นมาด้านหน้าที่ไม่มีดอกลีลาวดี ลาทายจัดแสดงผลงานข้ามพรมแดน ประเทศและชายฝั่ง ผลงานของเธออยู่ในคลังสะสมผลงานทั้งของนักสะสมและพิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ รวมถึงผลงานที่ได้รับการจัดพิมพ์ด้วย
ลาทายเป็นผู้ได้รับรางวัลศิลปะแนวใหม่และแนวทดลองประจำปี พ.ศ. 2566 จากครีเอทีฟออสเตรเลียหลังจากที่ชนะรางวัล “เอเอ็นทีไอ เฟสติวัล ไลฟ์อาร์ต’ ที่ประเทศฟินแลนด์เมื่อปี พ.ศ. 2565 เธอได้รับทุนสร้างสรรค์ ซิดนีย์ ไมเออร์ประจำปี พ.ศ. 2564 และทุนคณะกรรมาธิการศิลปะออสเตรเลียในสาขาศิลปะแนวใหม่และแนวทดลอง เมื่อปี พ.ศ. 2562 เธอได้รับรางวัลยอดเยี่ยมในสาขาการออกแบบการแสดงที่งานปรากควอเดรนเนียล
ในอนาคตอันใกล้เธอจะกลับไปบ้านเกิดเมืองนอนและสานต่อ ไฟว่า ขั้นสูงสุดด้วยการเดินทางไปในทะเลลึก และการนำทางโดยสรวงสวรรค์ก่อนที่เธอจะกลายเป็นบรรพบุรุษเอง